Sergio E. Labanca | cultura-popolare

Spəranza déndrə allə frónnə

Vùogliə prəgà déndrə arru vóschə

n’Avemmarójja

pə dèa pur’a chi nə nganóschə

lə bbénə mójja:

nu pənzìerə də fòrza

all’accurèatə,

pənzìerə də curaggə

arr’ammalèatə,

nu pənzìerə də pèacə

a chi cummattə!

Va spəranza majja déndrə allə frónnə

gné na vəndèata;

va chə l’acqua chə sə zəffónna

gné na sciumèata;

na paréula də fòrza

a chi nə ndé améurə,

paréula də curaggə

arru pəccatéurə,

na paróla də pèacə

a chi sə méurə!

Speranza tra le fronde

Voglio pregare dentro il bosco, / un’Ave Maria / per dare pure a chi non conosco / il mio bene: / un pensiero di forza / all’accorato, / pensiero di coraggio / all’ammalato, / un pensiero di pace / a chi si adopera! / Vai speranza mia dentro le fronde / come una ventata; / va con l’acqua che precipita / come un fiume; / una parola di forza / a chi non ha amore, / parola di coraggio / al peccatore, / una parola di pace / a chi muore!

Ru paésə mójja

Prima

Šta tèrra chë canóschë

té ru cìelë gghjènghë, sëróinë,

lë mundagnë vérdë dë vóschë

e rru candë appassiunèatë

e rru scìumë sèmbrë chjìerë!

Seconda

Dapùo ssë lassë štu pajòisë

pë na tèrra fraštìera

m’arcòrdë rë virdë vuschë

e rru scìum’e lë vallèatë

e rru candë dë lë fundë. . .

E méuuə sèndə gné na mùsəca:

é nu candə, é nu lamìendə.

Sèndə mbìettə gné na mùsəca:

cunfusiéun’e turmìendə. . .

e rru vìendə liššia ru vóschə

e rru scìumə sbattə də quàrtə!

E candə pə chi té l’alləgrójja arru chéurə,

lamìendə pə chi mbìettə té dəléurə.

E méuuə sèndə n’andra musəca:

é nu candə, é nu lamìendə;

só rə cìendə, cìendə turriéndə

chə darru móndə vìenə arru mèarə!

Il mio paese

Questa terra che conosco / ha il cielo bianco, sereno; / le montagne con i verdi boschi /e il canto appassionato /e il fiume sempre chiaro! / Poi se lascio questo paese /per una terra forestiera / mi ricordo i verdi boschi / e il fiume e le vallate / e il canto del- le fonti. . . / E adesso sento come una musica: / è un canto è un lamento. / Sento in petto come una musica: / confusione e tormento. . . / E il vento accarezza il bosco / e il fiume sbatte nel greto! / E canto per chi ha l’allegria nel cuore, / lamento per chi ha il dolore in petto. / E adesso sento un’altra musica: / è un canto, è un lamento; / sono i cento, cento valloni / che dal monte vanno al mare!

Sə naššə e sə méurə

Dəlàurə!

Nu lamìendə

n’allucchə:

na chjènda də criatìura!

Accuscì Ddójja

dà all’éumə

la vóita chə passa;

accuscì la vóita

dà all’éumə

la spəranza d’améurə!

Dəlàurə!

Nu lamìendə

nu suspóirə

n’alèajə. . .

Nu səlènziə də crəštəìenə!

Accuscì Ddójja

dà all’éumə

la vóita də sèmbrə;

accuscì la mòrtə

dà all’éumə

nu rəcùordə d’améurə!

Si nasce e si muore

Dolore! / Un lamento / un grido; / un pianto di piccino! / Così Dio / dà all’uomo / la vita che passa; / così la vita / dà all’uomo / la speranza di amore! / Dolore! / Un lamento / un sospiro / uno sbadigliare. . . / Un silenzio di persone! / Così Dio / dà all’uomo / la vita di sempre; / così la morte / dà all’uomo / il ricordo d’amore.

Ru viécchjə ùojjə

Sùolə pəcché l’ènnə

t’énə acchəcchərùotə

l’òssa e rru cùoriə.

Tìuuə

tə sìendə nguttèatə,

tə sìendə miss’a pizzə!

Nnə vùo la cumbassiéunə

ca nnə vùo cambà də póita;

vùo schitta cumbrənziéunə

méuuə pə ssa suffərènza

chə zittə zittə tə pùortə!

Ru vìecchjə é puzzə də ššiénza

d’addó tu pùo caccèajə

la spərìenza də la vóita.

Tìuuə avènnə ssa dódda

mìerətə rəspètt’e bbòinə!

Il vecchio oggi

Sei da solo perché gli anni / ti hanno rattrappito / le ossa e il corpo. / Tu / ti senti quasi offeso / ti senti messo da parte! / Non vuoi compassione / perché non vuoi vivere di pietà; / vuoi solo comprensione / per queste sofferenze che adesso / sopporti in silenzio. / Il vecchio è un pozzo di scienza / da dove puoi tirar fuori / l’esperienza della vita! / Tu possedendo questa dote / meriti rispetto e bene!

Darru móndə arru mèarə

Ji nu jùornə c’aššəgnóivə

darru móndə abballə arru mèarə

zittə zittə mə fərmóivə

addó la tèrra sa d’amèarə!

Səndóivə ndannə gné na mùsəca:

candə d’améurə, candə də rajja

chə fa ru mèarə ngim’alla sabbia.

E l’ónda jóiva e dapuó s’arturnèava!

E candə pə chi té rru chéurə l’alləgrójja,

lamìendə a chi l’alma s’ammarajja!

Ma candə ru mèarə, candə ru móndə

quàndə də pèacə s’arcèrca la fóndə!

E méuuə mbécə də ru mèarə,

chjùoppə, abbóit’e faógliə védə;

na surgèndə frésca, chjìera

chə góccə néuuə sèmbrə cédə!

Səndóivə ndannə gné na mùsəca:

candə d’améurə, candə də rajja

chə fèa ru vìendə mbaccia alla ròcchja.

E rru sùonə jóiva. . . dapùo s’arturnèava!

E candə pə chi té rru chéurə l’alləgrójja,

lamìendə a chi l’alma s’ammarajja!

Ma candə ru mèarə, candə ru móndə

quàndə də pèacə s’arcèrca la fóndə!

Dal monte al mare

Un giorno che scesi / dal monte giù al mare / zitto zitto mi fermai / dove la terra sa di amaro. / Sentii allora come una musica: / canto d’amore, canto di rabbia / che fa il mare sulla sabbia. / E l’onda andava. . . poi tornava indietro! / E canto per chi ha il cuore allegro, / lamento a chi l’anima si amareggia! / Ma canto il mare, canto il monte / quando della pace si ricerca la fonte! / E adesso invece del mare, / pioppi, abeti e faggi vedo; / una sorgente fresca, chiara / che sgorga sempre gocce nuove. / Sentii allora come una musica; / canto d’amore, canto di rabbia / che fa il vento vicino la siepe. / E il suono andava. . . poi tornava indietro! / E canto per chi ha il cuore allegro, / lamento a chi l’anima si amareggia! / Ma canto il mare, canto il monte / quando della pace si ricerca la fonte! /

Prəmavòira

Óramìe la nòivə

s’é quàscə ammullèata.

La jərvétta cənénna

də lə grèanə nuvìellə,

chə v’arcrəššènnə

dòppə lə tarmazzìurə,

arrégnə la tèrra.

Culìurə e sùonə

déndrə allə frattə aggradìššənə.

É gné ssə la vóita

méuuə arnaššéssə

dòppə la səppuldìura

də la mòrtə.

Tuttə attórn’a nìuuə

sə tégnə də vérdə

èllə annèndə all’ùocchjə

ècchə davéndrə arru chéurə.

Sìendə la prəmavòira

pə ru zuffələ də viéndə

tra chjènd’e frónnə,

vidə la prəmavòira

tra ru culèurə də rə scìurə,

pə lə vulèa sbəlacchjə

də tanda tanda cìellə

ch’arrignənə ru cìelə

frəccəchəjènnə.

Primavera

Ormai le nevi / sono disciolte. / Le piante gracili / del giovane frumento / che va ricrescendo / dopo il gelo, / riempiono la terra. / Colori e suoni / sulle siepi sono graditi. / É come un trionfante / risorgere della vita / dopo l’annichilimento / antro della morte. / Intorno a noi / si tinge di verde / lì davanti agli occhi / qui dentro il cuore. / Senti la primavera / nel soffiar del vento / tra rami e fronde, / vedi la primavera / tra il colore dei fiori, / per il volare libero / di tanti uccelli / che riempiono il cielo / muovendosi in volo.

Éštèatə

Quàndə lundèanə all’urəzzóndə

lum’e nnə luštrə

o a calèa də séulə

cìel’e tèrra s’affróndanə

təgnènnəsə də ruššə;

quàndə mmìesə allə grèanə

o a vərdəsécca də jèrva

rə papèvarə aldə aldə

štìenə laschə e trəmannə

tutt’arrəgnènnə də culìurə;

quàndə ru scìumə aššiùvəra sicchə

mmiés’a lama e lòira

arsəcannə la tèrra də quàrtə

apparannə lə lamatìurə

e quacquarəjènnə chə lə pròitə;

quàndə da tuttə rə squèrcə

də fənèštr’e bbalchìunə

éndra l’azzurrə də nu ciélə

luštrə, lucènd’e callə

chə fa bbìellə ru svəsìetə;

quàndə vidə archjóinə abballèa

pə nu zuffələ də viéndə

chə nu sfruššə ndurèatə

lə grèanə óramìe ggiàllə

ngimə alla chjìana, rèndə ru rasərìellə;

. . . ndannə é l’éštèatə!

E zulla chə ru scìumə, la tèrra,

e jóca chə l’óndə ru mèarə,

e s’avanda ch’é luštrə ru ciélə!

. . . Chéssə é l’éštèatə!

Estate

Quando lontano all’orizzonte / al sorgere del sole / o al calar della sera / cielo e terra s’incontrano / tingendosi di rosso; / quando in mezzo al grano / o tra l’erba umettata, / i papaveri alti alti / sono sparsi e tremuli / riempiendo di colori; / quando il fiume scorre secco, / tra acqua stagnante e fango, / lambendo le sponde / coprendo la terra melmosa / gorgogliando nel greto; / quando da tutti gli squarci / delle finestre e dei balconi / entra l’azzurro di un cielo / terso, lucente e caldo / che fa bello ciò ch’è brutto; / quando vedi ripieno ondeggiare / al piccolo soffio di vento / con uno sfrusciare indorato / il grano oramai giallo / sopra il pianoro, rasente il solco per le acque; / . . . allora è estate! / E gioca con il fiume, la ter- ra, / si diverte con le onde il mare, / mena vanto di splendore il cielo. / . . . Questa è l’estate!

Mercede Di Niro

Mercede Di Niro

Mercede Di Niro

Angiolina Mastronardi

Angiolina Mastronardi

Maria Nicola Mastronardi

Le ndòcce

Domenico Meo
CULTURA POPOLARE