Mercede Di Niro
Mercede Di Niro
Mercede Di Niro
Angiolina Mastronardi
Angiolina Mastronardi
Maria Nicola Mastronardi
Le ndòcce
Domenico Meo
CULTURA POPOLARE
Canti scritti da Domenico Meo
Lë cundradë d'Agnéunë
Canto dedicato alle varie contrade dell’agro di Agnone. Scritto da Domenico Meo e Antonino Patriarca è stato musicato, nel 1986, da Lino Mastronardi ed eseguito per la prima volta dal Gruppo Folkloristico i Dragoni del Molise allorquando, dal 15 al 30 ottobre 1986, si è esibito in Canada al cospetto degli emigranti agnonesi. A fine anni ottanta il canto era inserito nel repertorio del Gruppo Folklorico Rintocco Molisano.
Esecuzione dei Dragoni del Molise a Montreal
Scènnë d’Agnónë truuàmë Codalunghë
addó lë vóinë së vàivë chë lë cunghë,
së vàivë chë lë cunghë, së vàivë chë lë cunghë;
cchjù bballë Tëmassë e Pannariccë
chë së cë indrë ndë n’arrìescë spiccë,
Ciaciòcchëla, la Mucciafòida e Pappullë
t’armannanë satullë, t’armannanë satullë.
Magnasardë, Mëngarìellë e Sëcchjarë
cë manga sólë e soltande ru marë,
e pó Bbelladónna e Sctanghillë
màila, pàira e crésctëiéanë arzìllë
màila, pàira e crésctëiéanë arzìllë.
Vallòcchjëra, Cupèllë e Maranghìunë
lóiva, òrtëra, ma ngì sctà cchjù nëscìunë
Përfilië e Chëcuccë lóchë ngióima
dë Sandë Nùofrjë tìenë tànda stóima
dë Sandë Nùofrjë tìenë tànda stóima.
Rizia, Zzarlénga ë Ssciabbacchë
massarië néuuë, trattìurë e vacchë,
accandë arru Uallónë ru Cìerrë scta Maravècchja
e ógni uagliéuna a ru sólë së spècchia
e ógni uagliéuna a ru sólë së spècchia.
Massarìë dë Còccia e Tëdischë
panë, cascë e vinë frischë.
Cëcchëtònnë arrë pìedë dë la mundagna
quàndë fa callë s’assulagna
quàndë fa callë s’assulagna,
a Sbrascia e la Macchia é nvìernë e sctatë
chë tré maglìunë scté sèmbrë tarmatë.
Sandë Jìrchë e Forapèquëra nghirë pëdiélë vërdëggèndë
jë passa la uëlójja dë fatëìa, dë fatëìa a tuttë quèndë
dë fatëìa a tuttë quèndë.
La Tavèrna e L'acquë Vóivë,
dalle cullóinë ce èssce le vóine
Vërróinë e Pësciarìellë fénë ru surróisë
arru pajòjësë cchjù bbìellë dë l'Aldë Mulóisë
arru pajòjësë cchjù bbìellë dë l'Aldë Mulóisë.
Còlle Lappìunë e la Mundagna
da rassë gna së màgna, da rassë gna së màgna,
a Cassillë e Fondësammìuchë
së sèndë n’addórë dë pallòttë chë ru sìuchë.
Rë Tupècchjë e Sanda Luciójja
ìuua ë cërascia chë mittënë uëlójja
ìuua ë cërascia chë mittënë uëlójja.
Chéscta é sctata na bbóna uccasiéunë
pë parlà dë lë cundradë d’Agnéunë,
só tuttë fatiatìurë e dë bbon\ chéure
e a nìuuë cë dìanë tanda unéurë.
Le contrade di Agnone
Uscendo da Agnone troviamo le masserie (Fossato, Bonavolta)
dove il vino, si beve con le conche,
più giù Tamasso e masseria di Marcovecchio Domenico
dove se ci entri te ne ritorni carico.
Malpasso, la Mucciafera e Pappullo
ti rimandano sazio.
Tre Olmi, masserie Marcovecchio e Secchiaro
ci manca solo e soltanto il mare,
e poi Belladonna e Stanchillo (Femmina Morta, Colle Sant'Angelo, Santo Stefano)
mele, pere e persone arzille.
Vallocchie, Cupelle e Marangoni
olive, orti ma non c'è più nessuno
Porfilio e (masserie Cocucci e Morse D'Agnazzi) lassù
di Sant'Onofrio hanno tanta stima.
Rizia, Zarlenga e Piano dei Prati
masserie nuove, trattori e mucche,
accanto al Vallone del Cerro c'è Maravecchia
e ogni ragazza al sole si specchia.
Le masserie di (Marzovecchio, Colle Toccie) e Tedeschi
pane, formaggio e vino fresco.
Ciccotondo ai piedi della montagna
quando fa caldo si gode il sole,
a Sbracia e la Macchia o è inverno o è estate
con tre maglioni senti sempre freddo.
San Quirico e Forapecora tra gli alberi verdeggianti
gli passa la voglia di lavorare a tutti.
La Taverna (Petronero) e Acquevive (Canala),
dalle colline ci esce il vino,
Verrino e Masserie Pisciarello fanno il sorriso
al paese più bello dell'Alto Molise.
Calle Lapponi e contrada Montagna
accipicchia come si mangia,
a Cassillo e Fontesambuco
si sente un odore di polpette con il sugo.
(Sferracavallo, Vallone Zilluso) e Santa Lucia
uva e ciliegie che vien voglia di mangiarle.
Questa è stata una buona, occasione
per parlare delle contrade di Agnone,
sono tutti lavoratori e di buon cuore
e a noi ci danno tanto onore.
Sërënata Agnunésë
Scritta da Domenico Meo e musicata, nel 1986, da Lino Mastronardi è stata cantata per la prima volta dal Gruppo Folkloristico i Dragoni del Molise in Canada. La dolce melodia la eseguiva anche il Gruppo Folklorico Rintocco Molisano alle sue prime uscite di fine anni ottanta.
Versione del Gruppo Folklorico Rintocco Molisano
Quand’é bbëlla scta nòttë sctëllata
sóttë alla casa dë la n’ammurata
la luna më guarda fëlicë
a mé ë a tuttë sct’amicë
sìendë la chëtarra cómë ndóna
pë té scta bbèlla canzónë éééééé
Sërënata, sërënata agnunésë
tu sci la gioia dë ru paésë Ritornello
sërënata sërënata d’agnónë
tu sci la gioia dë lë uagliónë
Tu sci bbèlla cóm’e na rósa
e përció të vùoglië pë spósa
sci sémblëcë ë sëngéra, dimmë sci
dimmë sci prùopria masséra
rë sëndëmìendë më s’énë arvëcënatë
ë sctu córë sci ngatënatë éééééé.
Ritornello
T’ajjë ammënata purë la vriccia
m’ajjë visctë ca la lucë në nzappiccia,
i candë finë ë dëmanë matina
së në më fé ndrà a ssa cucina,
la bbèlla tra lë bbèllë tu sci
e a mé më sci fatta mbazzì éééééé.
Ritornello
Fammë saglië fammë nghianà
ca mbrónda të vùoglië vascià,
mòina ca só nu bbéllë uagliéunë
cala abballë e ajjéprë ru purtéunë
chiss’ùocchië vóglië uardà
bbèlla majja më të vùoglië spusà éééééé.
Quandë s'abballa la saldarèlla
Canto scritto nel 1988 da Domenico Meo e musicato da Giuseppe Piccirilli.
Versione del Gruppo Folklorico Rintocco Molisano
Filastrocca tradizionale che precede il canto
Carnëvalë pazzë pazzë / s’à vënnutë ru matarazzë
ë la móglië pë dëspìëttë / s’à vënnutë lë sésë mbìëttë
Carnëvalë ch\mmùo sci mmùortë / la nzalata tënivë all'ùortë
ru prësuttë tënivë appisë / Carnëvalë pozz'èssë mbisë
​
Carnëvalë ë l'allëgria / ajja ndrà alla massaria
pë parlà chë la mia bbèlla / c'éma fa na saldarèlla
Éma i a capà rë randignë ë la frusscia ara vulà
la frusscia ara vulà / accuscì jë pòzzë accënnà
ë quàndë m’à capìutë / s'abballa ë ngë scta rëfìutë
la frusscia ara vulà / accuscì jë pòzzë accënnà
ë quàndë ma capìutë / s'abballa ë ngë scta rëfiutë.
Ru pùorchë éna accidërë la salgiccia 1'éna fa
la salgiccia 1'éna fa / Cungëttina éma i truuà
vinë russcë ë céndë pallòttë / s'ara abballà tutta la nòttë
la salgiccia 1'ëna fa / Cungëttina éma i truuà
vinë russcë ë céndë pallòttë / s'ara abballà tutta la nòttë.
All'Addulërata alla méssa i t'ajjë uardata
sëmbrivë na cërascia / të vuléva da nu vascë
t'éva dicërë na masciatèlla / masséra s'abballa la saldarèlla
sëmbrivè na cërascia / të vuléva da nu vascë
t'éva dicërë na masciatèllà / masséra s'abballa la saldarèlla
​
Segue la danza il Saltarello eseguito dal 1989 al 2014 dal Gruppo Folklorico Rintocco Molisano e dal 2014 a tutt’oggi dal Gruppo Folklorico Agnone.
Ru paésë dë lë cambanë
Canzone dedicata ad Agnone. Scritta nel 1990, le parole sono di Domenico Meo e la musica di Giuseppe Piccirilli. Il canto è stato eseguito dal Gruppo Folklorico Rintocco Molisano e da qualche anno dal Gruppo Folklorico Agnone.
Versione del Gruppo Folklorico Rintocco Molisano
Na ghërlanda dë mundagnë
nu suspirë d'aria fina,
ru Vërrinë é nu nasctrë d'órë
móvë l'acqua e arrësbéglia l'amórë.
Sùonë dólgë dë cambanë
chë prufuma e musëca l'aria,
nu rëntuócchë mulësànë
fèscta andica dë cambanë.
Paésë dë cambanë
ru candë va lundanë Ritornello
cambana dë pacë e amórë
sci mamma é vócë dë córë.
​
Nu rëcùordë d'armunìa
è abbraccë dë figlië tìa
o cambana d'allëgrìa
cóm'é bbiéllë ru sùonë tìa.
Ritornello
La danza dë la cambana
Canto che accompagna la Danza della Campana, scritto nel 1991 da Domenico Meo e musicato da Mario Cerimele. Il canto e la danza sono stati eseguiti prima dal Gruppo Folklorico Rintocco Molisano e dal 2014 dal Gruppo Folklorico Agnone.
Versione del Gruppo Folklorico Rintocco Molisano
Fùochë, fùochë mìa
prëparamë la vìa
èscë la colata
rossa gialla e va
Ndi ndo ndi nda
mamma nostra fa prëgà
ndi ndo ndi nda Ritornello
pë ru munnë va sunà
Sanda Maria
të bënëdica Ddìa
sci na crëatura
cambana ja sunà
Dimmë a chi pìenzë amórë
Canzone scritta nel 1992 da Domenico Meo e musicata da Mario Cerimele. La canzone ha vinto il premio quale migliore esecuzione al 15° Festival della canzone dialettale di Gambatesa (1992). Il Gruppo che esegue il canto, formatosi per l’occasione, era composto da Mario Cerimele, dai fratelli Fausto, Andrea e Gisetta Di Paolo e da Ida Cimmino.
Dimmë a chi pìenzë amórë
dimmë a chi pìenzë amórë
tré vvòldë arru juórnë
matina, séra e mesiuórnë
tré vvòldë all’annë
Pasqua, Natalë e capëdannë.
O nannarè o nannarè
fammë suffrì, quandë sci bbèlla
o nannarè o bbèll’amó
i só la luna e tu sci ru sciórë
i só la luna e tu sci ru sciórë
Dimmë a chi pìenzë amórë
dimmë a chi pìenzë amórë
ména ru vìendë
córë dë diamandë
o rundënèlla
tu sci la cchjù bbèlla
ùocchjë nëré, ùocchjë nëré
fammë patì, quandë sci bbèlla
ùocchjë nëré, quìsctë é rru có
i só la luna e tu sci ru sciórë
i só la luna e tu sci ru sciórë
Dimmë a chi pìenzë amórë
dimmë a chi pìenzë amórë
ùocchjë dë marë
fammë sugnà, fammë vëdé
o bbianghëspinë
të vuùoglië bbénë sénza cunfinë
ùocchjë nëré, uócchjë nëré
fammë patì, quandë sci bbèlla
ùocchjë nëré, quìsctë é rru có
i só la luna e tu sci ru sciórë
i só la luna e tu sci ru sciórë
i só la luna e tu sci ru sciórë
i só la luna e tu sci ru sciórë.
La ndòccia d’Agnéunë
Canzone dedicata alla tradizionale ndòccia agnonese scritta nel 1995 da Domenico Meo e musicata da Lino Mastronardi; pubblicata sul libro di D. Meo, Le ndocce di Agnone. I fuochi della vigilia di Natale, Edizioni Enne, Campobasso 1996, pp. 100-101.
Versione eseguita da un gruppo di cantanti agnonesi: Michele Delli Quadri, Antonio Castellana, Antonietta Paniconi e all’organetto e voce Lino Mastronardi, purtroppo non si ricordano gli altri esecutori.
Sónanë dólgë lë cambanë
lë ndòccë vìenë da lundanë
p’allumënajë ru cundadóinë
alla naššëta dë ru Bbambóinë
Ndòccia d’Agnéunë, štélla lucèndë
sciuócchë dë nòivë, chéurë dë ggèndë Ritornello
ndòccia d’abbàitë lìucë dë vójja
scèmma andóica, t’allumëna Ddójja
Ritornello
Lë ndòccë ngima allë spallë
càlanë lèndë a ccapabballë
Sand’Andògnë sfèrra la cambana
bbrivëdë dë tèrra mulësana.
Ritornello
Vëìria, paštìurë e agnìellë
a mesanòttë ru Bbambënìellë
sciumë dë fùochë, ndòccia d’améurë
pròiga e canda pë nìuuë ru Sëgnéurë
Ritornello